Z pewnością każdy z nas w swoim życiu odwiedził kilka razy aptekę ogólnodostępną. Jednakże czy zastanawiamy się nad faktem, jak funkcjonuje ta instytucja? Kto nią zarządza, organizuje w niej pracę, zakupuje produkty lecznicze, a przy tym sprawuje wymagajcie dużej odpowiedzialności funkcje? Otóż przedmiotową funkcją w aptece ogólnodostępnej sprawuje kierownik apteki, będący jednoczenie farmaceutą spełniającym określone prawem farmaceutycznym kryteria.

Na wstępnie pragnę zwrócić uwagę czytelników, iż termin farmaceuta nie jest w tym wypadku tożsamy z terminem kierownik apteki. Najprościej mówiąc, aby pełnić funkcję kierownika apteki, należy posiadać uprawnienia farmaceuty, ale ponadto spełniać dodatkowe wymogi.

Zgodnie bowiem z treści art. 88 ust. 1 Ustawy z dnia 06 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne, co najistotniejsze „w aptece ogólnodostępnej musi być ustanowiony farmaceuta, odpowiedzialny za prowadzenie apteki, zwany dalej kierownikiem apteki”. Zgodnie z przedmiotowym przepisem, kierownik apteki może pełnić tę funkcję tylko w jednej aptece, a ponadto farmaceuta pełniący rolę kierownika apteki powinien dodatkowo posiadać pięcioletni staż pracy w aptece, a w przypadku gdy farmaceuta ukończy specjalizację z dziedziny farmacji aptecznej, wymaga się od niego jedynie trzyletniego stażu pracy (art. 88 ust. 2 i 3 Ustawy Prawo farmaceutyczne).

Kierownikiem apteki może być tylko i wyłącznie osoba posiadająca kwalifikacje do wykonywania zawodu farmaceuty. Co do zasady przedmiotową funkcję może pełnić osoba, która nie ukończyła 65 roku życia, w wyjątkowych zaś wypadkach, osoba, która nie przekroczyła 70 roku życia. Stanowi o tym art. 88 ust. 2 Ustawy z dnia 06 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne.
Zwracam uwagę, iż zgodnie z prawem farmaceutycznym obecność kierownika apteki uznana została za niezbędną, z uwagi na dużą odpowiedzialną tejże osoby za placówkę, którą „prowadzi”. Ustawodawca w art. 88 ust. 5 dosyć szczegółowo wymienia zadania jakie na co dzień wykonuje kierownik apteki. Nie jest to jednak wyliczenie enumeratywne, gdy? cz??? obowiązków nakładają inne przepisy, niż ustawa Prawo farmaceutyczne. Pragnę zauważyć, iż niektóre z tych zadań mają znaczenie i są niezwykle ważne, także z uwagi na dobro i bezpieczeństwo potencjalnego pacjenta, nabywającego w aptece produkty lecznicze. Kierownik apteki odpowiada między innymi za przyjmowanie, wydawanie, przechowywanie wyrobów medycznych, a także sporządza leki recepturowe. Dodatkowo kierownik apteki ma obowiązek informowania Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, o niepożądanych działaniach produktu leczniczego, tudzież wyrobu medycznego, a także Inspekcję Farmaceutyczną o podejrzeniu, że dany produkt leczniczy nie spełnia kryteriów jakościowych. Powyższe kompetencje kierownika apteki mają kluczowe znaczenie, gdyż w przypadku ewentualnych zaniedbań i uchybień, pacjenci mogą przyjmować produkty lecznicze niespełniające standardów medycznych, a przez to może istnieć realne zagrożenie rozstroju zdrowia.

Dodatkowo podkreślenia wymaga fakt, iż jak każdy farmaceuta, który jest zatrudniony w aptece lub hurtowni farmaceutycznej, także kierownik apteki zobowiązany jest na podstawie art. 89e ust. 1 Ustawy Prawo farmaceutyczne oraz art. 16 ust. 2 Kodeksu Etyki Aptekarza, do podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych poprzez uczestnictwo w ustawicznym szkoleniu, które ma na celu aktualizacją posiadanego zasobu wiedzy oraz stałego dokształcania się w zakresie nowych osiągnięć nauk farmaceutycznych. Ustawodawca wyraża w ten sposób stanowisko i zarazem wymóg, aby obecność kierownika apteki nie była tylko formalna, ale również czynna i efektywna.

Powyższe jednoznacznie świadczy, że obecność kierownika apteki, której ustawodawca wymaga, zgodnie z art. 88 ust. 1 Ustawy z dnia 06 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne jest niezbędna, gdyż funkcja którą sprawuje, wymaga odpowiedniej wiedzy, doświadczenia zawodowego, jak również wiąże się z dużą odpowiedzialnością, przez co musi ją pełnić osoba, spełniająca stawiane przez prawo farmaceutyczne wymogi.

Konkludując stwierdził należy, iż ustawodawca w art. 88 ust. 1 przedmiotowej ustawy słusznie stawia wymóg, iż w aptece ogólnodostępnej obowiązkowa jest obecność kierownika apteki (będącego jednoczenie farmaceutą), tzn. osoby posiadającej odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, przede wszystkim z uwagi na odpowiedzialność zwianą ze stanowiskiem i wykonywaną funkcją, jak równie? dobro osób, kupujących produkty lecznicze.

Renata Kochowska – Zielińska – Radca prawny & Michał Jesień – Prawnik-Asystent Radcy prawnego, Lex Specialis Kancelaria Prawna,  www.farmaceutycznyportal.pl, 02.11.2011 r.